''SKIN CANCER''

Ang skin cancer ay uri ng sakit kung saan may malignant cells na tumubo sa outer layers ng balat. Mayroong 2 layers ang balat. Ang pang itaas o epidermis, na mayroong tatlong uri ng cells, ang flat o squamous cells; ang round o basal cells at ang melanocytes na siyang nagbibigay ng kulay sa balat.
Ang skin cancer ay sanhi ng over expsoure sa init o ultra violet rays, sunburn, heredity at environment. Sa katagalan, ang kabuoan ng uv light, at sun burn na natamo ng isang tao maaring mauwi sa cancer. Mas malamang magkaroon ng skin cancer ang isang taong my kamag anak na nag karoon na nito. Ang mga nakatira sa matataas na lugar, malalapit sa equator, ay mas matinding tinatamaan ng ultra violet light at init. Ang reduction ng ozone layer ay may masamang epekto din.
Mas malamang magka skin cancer ang mga maputi. Ang skin cancer ay maaring tumubo kahit sa aling bahagi ng katawan ngunit mas madalas ito ay matagpuan sa mukha, leeg, kamay, at braso. Iba-iba na rin ang itsura ng mga ito.
Ang pinaka madalas na sign ng skin cancer ay ang pagbabago sa balat katulad ng growth o lump na ayaw mawala, ang lump na ito ay makinis, makintab at waxy. Maari ding flat spots ito na magaspang at mapulapula o brown ang kulay.
May ilang uri ng skin cancer: ang pinaka common ay ang basal cell cancer at squamous cell cancer. Ang pinaka serious ay ang melanoma dahil agresibo ito. Mas malamang ito sa mga adults at minsan lang sa mga bata at teenagers.
Kailangang maaga malapatan ng gamot ang melanoma dahil mabilis ito kumalat sa ibang bahagi ng katawan through the lymph system o sa dugo.

What is OBESITY and what cause it?

Ang obese at overwieght ay hindi pareho. Ang taong obese ay sobra-sobra ang extra fat sa katawan at nanganganib na magkaroon ng malulubhang sakit.

Upang matiyak ng mga doktor kung ang tao ay obese, may ginagamit sila na formula sa pagsukat na ang tawag ay body mass index o BMI. Sinusukat muna ang tangkad at bigat ng tao at ang mga numbers na ito ang ginagamit sa pagcalculate ng BMI.

Tumataas ang timbang ng tao kapag mas marami ang calories na nakakain kaysa nasusunog niya. Kaya’t ang sobrang calories ay naiipon bilang fats. Hindi biglaang nangyayari ang katabaan. Matagal na panahon ang lumilipas bago lumaki ng husto ang isang tao.

Ang genes na namamana natin sa ating mga magulang ay dahilan rin ng obesity dahil may kinalaman ang genes sa metabolism o pagsunog ng calories o pag-ipon ng fat. Ito rin ang dahilan kung bakit obesity runs in certain families.

Ang emotions at sedentary lifestyle ay sanhi rin ng obesity. Kapag ang tao ay malungkot, galit, stressed out o bored, mas malakas siyang kumain.

Kapansin-pansin rin ito sa mga walang oras na magluto sa bahay at madalas na lamang kumain sa mga fast food outlets na kadalasan ang mga pagkain ay matataas sa fat and calories.

Maraming sakit ang nagmumula sa obesity katulad ng asthma, altapresyon, diabetes, stroke, sakit sa puso, bladder problems, at problema sa reproductive system.

At isa pa, ang obesity ay dahilan rin ng depression. Sa kasamaang palad, kung ikaw ay depressed lalo kang kakain ng marami at hindi mag-eehersisyo. Kaya ito ay nagiging isang vicious cycle.

Hindi maganda ang pakiramdam ng sobra ang taba sa katawan. Maliban dito tiyak na darating ang araw na lilitaw ang iba’t ibang uri ng sakit na dulot ng obesity.

Sugpuin kaagad ang tendency na tumaba lalo na sa mga bata.

"DIABETES"

Ang diabetes ay isang sakit kung saan tumataas ang level ng asukal sa dugo na nagiging sanhi ng pakasira ng maraming parte ng ating katawan.

May dalawang uri ng diabetes: type 2 at type 1.
Ang type 2 diabetes ay tinatawag rin na mature onset o non-insulin dependent diabetes dahil maaaring lumitaw ito sa kahit na anong gulang. Mas madalas lumabas ito sa mga taong 30 years old and above. 95% ng mga diabetiko ay may type 2 diabetes. Kadalasan ang type 2 diabetic ay hindi nangangailangan ng insulin injections.

Ang type 2 diabetes ay maaaring walang sintomas at nadidiskubre lamang ito kapag matanda na ang tao o kapag nagkonsulta sila sa doktok dahil may sa ibang karamdaman. Ngunit ngayon dumarami na rin ang mga kabataan na nagkakaroon nito.

Ang type 1 diabetes naman ay mas malala na uri ng diabetes. Ang mga mayroon nito ay maaaring mangailangan ng insulin injections dahil ang kanilang katawan ay hindi makagawa ng sapat na insulin. Kapag walang sapat na insulin hindi maaabsorb at magagamit ng cells ng katawan ang asukal o glucose. Ang asukal ay isang basic fuel ng mga cells. Dahil dito tataas ang blood sugar level.

Ang mga sintomas ng type 1 diabetes ay nagsisimula sa pagkabata pa lamang katulad ng biglang pagtaas ng blood sugar, madalas na pag-ihi, sobrang pagkauhaw, madalas na pagkagutom, at pangangayayat.

Ang type 1 diabetes ay paghabang buhay na sakit. Ang magagawa lamang dito ay kontrolin ang blood sugar level by eating a balanced diet, insulin injections at regular exercise.

Ang type 2 diabetes naman nangangailangan ng balanced diet, regular exercise, weight control, medication kung kailangan, at regular monitoring at checkups.

Diabetes ang pangunahing dahilan ng pagkabulag at kidney failure. Risk factor rin ito ng heart disease, stroke at amputation ng paa at binti.

"About malaria"

Ang malaria ay impeksyon sa dugo na nakukuha sa kagat ng lamok na may dalang malaria parasite. Makukuha din ito after blood transfusion ng infected na dugo. Inaatake ng malaria parasite ang blood cells at nagiging sanhi ito ng paulit-ulit na lagnat at panggiginaw, paninilaw o jaundice, at anemia.

May apat na uri ng one-celled parasites na tinatawag na plasmodium. Kahit alin dito ay maaaring pagmulan ng malaria. Naililipat ng female anopheles mosquito ang parasite sa tao habang sumisipsip ito ng dugo. Sa apat na uri ng plasmodium parasite isa lamang ang nakakamatay: ang plasmodium falciparum. Ang malaria ay maaaring maging dormant sa katawan at lilitaw uli paglipas ng mga buwan o taon.

Na-iinfect ang isang tao pagnakagat ito ng anopheles mosquito na may dalang one-celled malarial parasite na tinatawag na plasmodium. May apat na uri ng plasmodium. Ang isa nito, ang plasmodium falciparum ay maaaring makamatay. Habang kinakagat nang lamok ang tao, nag-iiwan naman ito ng malaria parasite na sumasama sa dugo patungo sa atay. doon lalaki ang malarial parasite at pagkatapos ng isang linggo, lalabas na ito at babalik sa blood stream at aatakihin nito ang red blood cells. Mabilis na dadami and malarial parasite sa loob ng red blood cell hanggang sumabog ang blood cell at kumalat ang mga parasites sa blood stream. Lalaganap ang infection at within 7 to 21 days, mula ng makagat ng lamok ang biktima, lalabas na ang sintomas katulad ng paulit-ulit na lagnat, panggiginaw at pagpapawis. Paglaon ay pwede ring magkaroon ng jaundice at anemia ang may malaria.. Maaari ring mag- diarrhea at magsuka ang biktima. Maaari ring makuha ang malaria sa pamamagitan ng blood transfusion. May pagkakataon na ang malaria ay nagiging dormant at limilitaw uli pagkalipas ng ilang buwan or taon.

"OSTEOPOROSIS"

Ang buto ay buhay katulad ng inyong puso, utak at balat. Ito ay maaaring masira at rumupok ngunit maaari din itong nanibago, at lumakas.

Pinalalakas ng katawan ang buto sa pamamagitan ng patuloy na pagpapalit ng mga lumang bone tissue ng bagong bone tissue. Subalit ang osteoporosis ay nakapipigil ng prosesong ito. Dahil sa osteoporosis, maraming lumang bone tissue ang naaalis ngunit hindi ito napapalitan ng bago. Ang resulta, nagiging marupok ang buto na siyang sanhi ng pagkabali o fracture kalimitan sa wrists, hips, at spine; pananakit ng buto lalo na sa likod, at pagkakuba ng mga matatanda.

Ang osteoporosis ay kadalasang sakit ng sumusunod:
-babaeng menopause na;
-sa mga may kulang sa calcium at vitamin D sa katawan;
-sa mga masyadong payat;
-sa mga hindi nag-eehersisyo;
-malakas uminom ng alak,
-sa mga naninigarilyo;
-sa mga ginagamot ng steroids.

Hindi totoo na ang osteoporosis ay sadyang kasama at bahagi ng ating pagtanda. Ito ay maaaring maiwasan sa pamamagitan ng pagkain ng balanced diet rich in vitamin D and calcium, sa pag-eehersisyo katulad ng walking, dancing at calisthenics, at sa pag-iwas sa smoking at sa pag-inom ng alcoholic beverages.

Prevention ang panlaban sa osteoporosis.

Kailangan ang calcium upang gumana ng maayos ang puso, nerves at sa maayos na clotting ng dugo. Kailangan rin ito sa pagpapatibay ng buto. Dito sa atin at maging sa ibang parte ng mundo ang mga babae ay kulang na kulang ang calcium intake para sa malusog na buto.

Depende sa gulang, tinataya na kailangan ng isang tao ang 1000 hanggang 1300mg ng calcium bawat araw. Ito ay katumbas ng calcium na nalalaman sa dalawa hanggang tatlong baso ng gatas. Karamihan ng mga babaeng postmenopausal ay nangangailangan ng 1300 mg daily. Nakukuha ang calcium sa milk, keso at iba pang dairy products, green leafy vegetables, orange juice at mga breakfast cereals na may dagdag na calcium. Ang pinakamadaling paraan para masiguro na wasto ang ating calcium intake ay ang pag-inom ng gatas o calcium tablets.

Ang Vitamin D naman ay kailangan ng katawan upang ma-absorb ang calcium. Ang vitamin d rin ang pumipigil sa pagtapon ng calcium sa kidneys. Nakukuha ang Vitamin D sa sinag ng araw kaya lang habang tayo’y tumatanda paunti ng paunti ang nasasagap na Vitamin D ng ating balat. Normally, kailangan natin ng 400 to 800 international units ng Vitamin D araw araw. Nakukuha ito sa fortified dairy products, egg yolk, isdang dagat at atay. Ngunit alalahanin rin na kapag sobra ang Vitamin D, masama rin ito.

Kailangan ang weight bearing exercise sa prevention ng osteoporosis, katulad ng walking, jogging, dancing, stair climbing, at hiking.

Kailangan pa ring mag-healthy lifestyle. Kumain ng balanced diet, huwag magsigarilyo at uminom ng alak . Komunsulta sa inyong doktor bago simulan ang exercise at uminom ng nararapat na calcium supplement.

Food poisoning

Ang food poisoning ay dahil sa pagkain ng mga pagkaing puno ng masasamang bacteria o toxins. Madalas mangyari ang pagkalason dahil sa dami ng bacteria sa ating kapaligiran na sumisira ng pagkain.
Ang pinakamadalas na sanhi ng food poisoning ay ang pagkain ng gulay at prutas na hindi nahugasan, kulang sa luto na karne, manok, itlog, at panis na gatas.Ang mga bacteria na madalas pinang-gagalingan ng lason ay ang salmonella, listeria, campylo-bacter, at e.coli.

Upang maiwasan ang food poisoning kailangan mag-ingat sa paghahanda, paghuhugas, pagluluto at pagtatago ng mga pagkain. Gawing palaging malinis ang mga kamay at hapag na pinaghahandaan ng pagkain. Suriing mabuti ang lagay ng lumang pagkain.Tiyakin na hindi ito panis at initing mabuti.

Kung minsan mabilis ang epekto ng food poisoning. Sa loob ng ilang oras lamang masama na kaagad ang lagay ng tiyan. Kung minsan naman lilipas muna ang ilang araw bago sumama ang pakiramdam. Kung hindi matindi ang impeksyon, kusa itong nawawala. Kapag matindi ang tama, kailangan kumonsulta sa doktor upang mabigyan ng kaukulang gamot. O di kaya ay dalhin ang may sakit sa ospital. Maaaring kailangan siyang bigyan ng intra-venous supplement dahil dehydrated ito dala ng pagsusuka, diarrhea at mataas na lagnat.

Tiyakin na ang lumang pagkain ay hindi panis. Amuyin ito at tingnan kung mayroong amag na tumutubo. Siyasating mabuti ang expiry date ng mga de lata at iba pang pagkaing nabibili sa grocery. Huwag kainin ang mga expired na. Takpan palagi ang pagkain upang di madapuan ng langaw, ipis o daga. Lahat ng mga ito ay may dalang mikrobyo at lason na makapagpapasama sa anumang pagkain. Ilagay kaagad sa refrigerator ang mga tirang pagkain. At kahit refrigerated, alamin pa rin kung ilang araw ito maaaring tumagal bago masira.

Pagmainit ang panahon lalong madaling masira ang pagkain. Ang mga pagkaing may sauce ay sirain din. Huling paalala: Ingatang mabuti ang mga bata. Dahil madalas hindi pa nila alam kung alin ang sirang pagkain sa hindi.

"Alzheimer's disease"

Ang Alzheimer's disease ay isang progresibong sakit sa utak na nakamamatay. Ito'y sumisira sa mga selula sa utak at nagiging dahilan ng pagkawala ng memorya; panlalabo ng pag-iisip; at pag-iiba-iba ng pag-uugali na nakakaapekto sa mga pang-araw-araw na gawain at paghahanapbuhay.

SINTOMAS:

Mabagal at paunti-unti ang paglaganap ng Alzheimer's disease. Ang mga sumusunod ay ilan sa mga sintomas ng sakit na ito:
Ang pagiging makakalimutin. Madalas winawalang bahala ang sintomas na ito at iniisip na bahagi lamang ng pagtanda. Lingid sa kaalaman ng marami, ito ay isang sintomas na ng sakit o ang unang bahagi ng Alzheimer's. Madalas ang mga sariwang alaala ang unang nawawala. Halimbawa nito ay ang pagkalimot sa mga simpleng gawain tulad ng pagtanggal sa pagkakasaksak ng plantsa at pagsarado ng gripo.
Nagkakaroon din ng kaunting pagbabago sa personalidad katulad ng pag-iwas sa pakikihalubilo sa mga tao at pagkawalang pakialam sa paligid.
Habang lumalala, humihina ang kakayahang mag-isip, kasabay ng pagbabago ng ugali. Nagiging mayayamutin at palaaway ang pasyente.
Sa huling bahagi ng karamdaman, ang may sakit ay tuluyan nang nagiging makalilimutin. Hindi na niya naaalala ang panahon at oras, ang pook na kaniyang tirahan, at ang pangalan ng mga kamag-anak o kaibigan. Nawawala na rin ang kanilang kontrol sa pag-ihi at pagdumi.

10 Senyales ng Alzheimer's Disease:
Ang Alzheimer's Association ay naglista ng sampung senyales na nakakatulong sa pagtukoy kung ang isang tao ay nagtataglay ng Alzheimer's disease.
1.Pagkawala ng memorya
2.Kahirapan sa paggawa ng mga pamilyar na gawain
3.Problema sa pagbuo ng pangungusap
4.Pagkaturete sa oras at lugar
5.Kahinaan sa pagdedesisyon
6.Kahirapan sa abstraktong pagiisip
7.Pagkalimot sa pagkakaayos ng mga bagay
8.Pagbabago sa ugali
9.Pagbabago sa personalidad
10.Pagkawala ng inisiyatibo